Over mijn pijn, en zo…

Gisteren keek ik online de slotaflevering van de prachtige documentaireserie ‘Klassen’. De 13 jarige Gianny las van zijn mobieltje een zelfgeschreven tekst voor. ‘Spoken words’.

‘Soms komt dat in me op, over mijn pijn, en zo…’,  zei Gianny.

Hij las zijn woorden voor, ritmisch. Over hoe ze het thuis bij zijn moeder niet breed hadden, toen hij klein was. En hoe zijn broer overvallen pleegde voor wat geld. Bij de laatste zin een nauw waarneembare hapering in zijn stem. Zijn broer zat nu vast.

‘Naar wie uit je dat nog meer?’, vroeg de begeleider.

‘Naar niemand.’

‘En weet je wat er gebeurt als je alles binnenhoudt?’.

Gianny knikte.

‘Opgekropte woede, en zo…’, zei hij.   

‘Je moet het als een emmer zien, hè?’, zei de begeleider. ‘Elke keer als je wilt huilen maar je huilt naar binnen, komt er wat er in die emmer. Dat zijn je tranen. En op een gegeven moment is die emmer vol, dan komt het naar buiten, op de verkeerde momenten, op de verkeerde plek, bij de verkeerde persoon.’

 Gianny knikte schuchter.

‘Vergeet niet dat je altijd ff kunt aankloppen om erover te praten!’, sloot de begeleider af. 

Nog een klein knikje.

Ik had het niet beter kunnen uitleggen. Emmer vol. En dan komt het er verkeerd uit. Boos, woedend, machteloos, verlamd, kritisch, veel te zakelijk of juist over-emotioneel. Niet passend bij de situatie. Maar oh zo begrijpelijk, als je er van een afstandje naar kijkt.

Corona vult je emmer
Waarom nou dit stukje?

Iedereen zijn emmer zit voller dan normaal. Corona gaat ons niet in de koude kleren zitten, en het duurt al zo lang. We weten niet wanneer het over is, óf het überhaupt ooit overgaat. Voor veel mensen is het leven momenteel all work and no play. Je kunt daar op je goeie momenten nog best mee dealen, maar soms komt het even hard binnen. Als je je ineens scherp gewaar wordt hoe ingewikkeld en anders het leven nu is, in vergelijking met een jaar geleden. Ikzelf merk dat het meest als ik iemand van wie ik hou wil aanraken, voor de gezelligheid, om te feliciteren of om te troosten. Dan voel ik me een beetje ontredderd. En dat komt er dan uit, ’s avonds voor de televisie, als ik iets zie dat me raakt. Dan huil ik ineens sneller, langer en harder dan normaal.

Geen puf meer voor je relatie
Veel van mijn stellen worstelen met het gemis aan verbinding dat ze ervaren, en nu al helemaal. Ze komen domweg niet meer aan elkaar toe. Ze hebben het bizar druk gehad met thuisonderwijs, werk in de avonduren, alle ballen hooghouden. Ze hebben zorgen over hun ouders, over hun kinderen, over hun baan, over de wereld. Ze kwamen bij mij om hun relatie te verbeteren, maar komen er thuis niet aan toe om over meer te praten dan over hoe ze de BV Gezin draaiende kunnen houden. En omdat hun emmer zo vol zit, krijgen ze om de kleinste dingen ruzie. Over een tussendeur die nog openstaat. Over het licht dat overal nog brandt in kamers waar al uren niemand komt. Over wat de kinderen aanhebben, als ze even buiten gaan spelen. En dan loopt het zo hoog op, dat één van tweeën zegt: ‘Als dít het is, misschien moesten we er dan maar mee stoppen.’

Je soms rot voelen is het nieuwe normaal
Ik wil alleen maar dit zeggen: ‘Lieverds, níet doen. Dit is niet de tijd om zulke grote beslissingen te nemen. Het is Oké en normaal om je nu soms rot te voelen. De koek is niet op, jullie emmers lopen over! Verwacht nou geen wonderen van relatietherapie, als je elkaar alleen bij mij in de kamer nog écht spreekt. Wees trots, dat jullie het al zo lang volhouden, want dat is echt heel knap, in deze omstandigheden. Wees zo zacht voor elkaar als je maar kunt.’

Ik zie telkens weer twee mensen die allebei hun uiterste best doen om er nog wat van te maken. En als de emmer weer een beetje leger is, en mijn prullenbakje voor tissues weer wat voller, dan kan er vaak wel weer een klein lachje vanaf, en dan pakt de één de ander vanzelf wel weer beet. Heel veel gesprekken eindigen met een knuffel of een kus, de laatste weken.

Hou je emmer leeg
Vergeet niet dat je altijd ff kan aankloppen om erover te praten hè? Een beetje druk van de ketel, dat helpt ook om het vol te houden. Bel me maar gewoon.