Harde noten – sinterklaas

Met Sinterklaas worden er harde noten gekraakt. Kleine en grote ergernissen over degene voor wie je een cadeautje of surprise maakt, mogen even worden neergezet. Het is een afrekening, maar in het nette. Er worden klappen uitgedeeld in de vorm van kwinkslagen. Karaktereigenschappen worden breed uitgemeten, en iedereen lacht erom, besmuikt of schaterend. Zo, die zit!

Een borstplaten hart

Het is voor veel mensen ook een beetje een Heilig Feest. Het is een feest van openhartigheid, waarin je je liefde middels een goed gekozen cadeautje kunt belijden. Je kunt op rijm zeggen, wat je normaal niet durft te zeggen. Mooie dingen, hartjes onder de riem, dingen waarvan de ontvanger volschiet.

Ik moest in deze Sinterklaastijd aan een cliënt van een paar jaar geleden denken. Grote man, mooie stem, beetje stoer. Van nature niet zo’n prater als het op emoties aankwam. Dat had hij ook niet meegekregen van huis uit. Niet dat hij uit een kil nest kwam, verre van. Maar er werd niet zoveel dóórgepraat. Het was zwart, of wit. Iedereen ‘maakte zijn punt’ en dan vroeg moeder: ‘Iemand nog koffie?’.

Mijn cliënt vond het jammer, dat er bij hem thuis zo weinig plek was voor gesprek. Hij had bij een vriendinnetje gezien dat het ook heel anders kon. Dus trok hij met Sinterklaas de stoute schoenen aan. Hij schreef voor al zijn familieleden een intiem gedichtje, over wat ze voor hem betekenden. Op Pakjesavond werden de gedichtjes voorgelezen. En toen werd het stil. Een beetje ongemakkelijk. Iemand deed een graai in de zak, en weg was het moment.

Wat had je gewild, vroeg ik? ‘Dat ze erop in waren gegaan. Dat er gepráát werd, over belangrijke en onbelangrijke dingen.’

Afscheid van oud zeer

Mijn veronderstelling is dat Sinterklaas voor veel mensen zo’n belangrijk feest is omdat er eindelijk dingen gezegd kunnen worden, die de rest van het jaar onder het tapijt zijn geveegd. En dan op zo’n manier dat het nog nét leuk is, al moet je soms blozen van wat je krijgt. Het is een moment om afscheid te nemen van oud zeer. We benoemen het op rijm, we geven er woorden aan, knutselen er wat moois bij. Iedereen moet het kunnen horen, dus het moet een beetje netjes. En goede verstaanders horen méér, wat dan weer leidt tot grote hilariteit. Het is een mooie mix van openhartigheid en zelfcensuur. Je wilt het feest immers niet verpesten.

Heb je nog wat harde noten te kraken met je lief? Of wil je haar eindelijk eens hardop horen voorlezen hoe blij je met haar bent? Leef je uit, je hebt nog een paar dagen! Liefhebben is lef hebben, hè?

Voor mijn cliënt kwam de erkenning achteraf. Zijn familieleden bleken de gedichtjes te koesteren. Ze droegen ze mee in portemonnees, en ze lagen in laatjes van nachtkastjes. De boodschap was overgekomen.